de Duinmeijer

Een duinmeijer was een opzichter in het duinengebied. Een voorname taak was het op peil houden van het koninenbestand. Meestal waren de inkomsten niet hoog genoeg om een gezin te kunnen onderhouden en daarom oefenden de meeste duinmeijers nog een boerenbedrijf uit.

A "duinmeijer" was a supervisor in the dunes. was a supervisor in the dunes. An important task was maintaining the level of the rabbit poulation. Usually most "duinmeijer"'s earnings were not high enough to support a family and therefore practiced a farm.

Voorgeschiedenis en wetgeving

In 1791 vermeldt Johannes Allart¹⁾: "Maximiliaan ²⁾ en Maria hebben bij Ordonnantie en Reglement, tot redres van disordres om trent het bestier van de Houtvesterij en de Wildernissen in den Lande van Holland, van den 28 September 1470 geordonneerd, dat de Stadhouder-Generaal van Holland in der tijd ook zal hebben den principalen last van Opper-Houtvester en Duinmeijer van de voorsz. Houtvesterij en Wildernis, overal in den Lande van Holland (..)"

Op 14 maart 1510 heeft Keizer Maximiliaan een bevel²⁾ uigevaardigd aan de Houtvester van Holland om de Duinen te beplanten over de gehele strook tussen de Maas en de Zijpe.

Johannes Allart vermeldt verder: "Willem Hendrik, Prince van Orange, en den Hove van Holland hebben op den 10 Julij 1684 het volgende Placaat en Ordonnantie gearresteerd, op de groote ongeregelheden in het jagen, vangen en schieten van allerhande wild, binnen de Houtvesterij van Holland en Westvriesland: (..) dat voortaan niemand zal mogen kopen of verkopen eenige wilde Konijnen, 't zij die geschoten, met Honden gevangen, of met netten afgezet zijn, of anderzints, noch ook eenige Hazen, Patrijsen, Faisanten, Korhoenderen, Reigers of ander Wild, staande tot kennisser van den Houtvester en Meesterknapen; op een boete van twintig gulden voor elken Haas, en tien gulden voor elk ander Wild, telken reize zo wel bij den Koper als Verkoper te verbeuren, uitgezonderd de Duinmeijers, die alleen in hunne gepachte Duinen, op zijn behoorlijken tijd Konijnen met netten zullen mogen afzetten, fretteeren, of anders behoorlijk vangen en
verkopen; - dat geene Verkopers, Herbergiers, Pasteibakkers, noch andere particuliere Persoonen, eenige Konijnen zullen mogen kopen, dan van Duinmeijers, of de geenen, die dezelve Duinen of Waranden hebben, of wettelijk gebruike, of van de geene, die dezelve Konijnen van de Duinmeijers, of van anderen, de Duinen wettig gebruikende, gekocht of overgenomen zullen hebben, en des verzocht zijnde, daar van ten genoegen kunnen doen blijken, op een boete van gelijke twintig gulden voor elk Konijn telken reize te verbeuren(...)"

En verder: "(...)Het formulier van den eed, van Substituten en Dienaren van den Heere Houtvester van Holland en Westvriesland, mitsgaders van de Duinmeijers, mede gearresteerd in den jare 1716 (a) is van dezen inhoud: Ik zweere dat ik den Heere Houtvester van Holland en Westvriesland, in alle zaken, rakende en behoorende tot de Wildernissen, getrouwelijk zal dienen; - dat ik niet zal gehengen of gedogen, dat iemand in dezelve Wildernisse zal gaan of frequenteeren met eenige bussen, bogen, netten, fretten óf éenige andere instrumenten, om eenig Wild te schieten, vangen of beschadigen, bij dage of bij nachte; dat ik niet zal gehengen of gedogen dat iemand in de Wildernissen met Honden zal komen jagen, die ik zal meenen tot de Jacht niet gequalificeerd te zijn, maar dat ik dezelve zal gijzelen, en binnen den tijd van veertien dagen naar behooren te boek brengen, volgens de Ordonnantie van de Wildernisse; - dat ik niet zal gehengen of gedogen dat iemand eenig grof Wild zal schieten, vangen of beschadigen, of ook in eenige andere manieren de Placaten en Ordonnantien, op het stuk van de Wildernisse gemaakt, of nog te maken, zal overtreden; dat ik met niemand zal simuleeren, composeeren of accordeeren, in het minste of meeste, op poene van te betalen de boeten van de Overtreders, waar mede ik gesimuleerd, of eenigzints gecomposeerd zal mogen hebben, en daarenboven gestraft te worden van meineedigheid, ter discretie Meesterknapen van Holland, naar gelegenheid van zaken. (...)"

 

¹⁾_{Nederlandsch placaat en rechtskundig woordenboek, Amsterdam, 1791, Johannes Allart}
²⁾ _{Maximiliaan van Habsburg was door zijn huwelijk in 1477 met Maria van Bourgondië Heer van de Nederlanden geworden. In 1508 is hij door de keurvorsten van het heilige Roomse Rijk, waar ook de Nederlanden onder vielen, tot keizer gekozen.}

English summary

In 1510, Maximilian, Lord of the Netherlands and later emeperor of the Holy Roman Empire, to which also the netherlands belonged, ordered to plant in an ordely manner along the whole coast all the dunes with marram grass and the like and that the stadholder will be the responsible forester. In 1684 it was ordered that no one else but the Duinmeijer was allowed to hunt rabbits and the like on a penalty of twenty guilders.